Clarity (وضوح)

پنجشنبه بازار آنها مشتری بیشتری داشت

اصلا هم نمی خواهم به این جماعتی که به تظاهرات بیست و دو بهمن آمده بودم توهین کنم که برای خوردن ساندیس و لبوی داغ، و نیز خرید از خرده فروشانی آمده بودند که در خیابان و پیاده روها بساط پهن کرده و هر جنسی از شورت و ژیلت گرفته تا بادکنک و خرت و پرتهای دیگر را فقط و فقط هزار تومان می فروختند.

الان که پس فردای آن پنجشنبه است و آسوده تر فکر می کنم، دارم به این نتیجه می رسم شاید حساب و کتاب آن  ساندیس خورها، دقیقتر از افرادی مثل ما است که حرفها و شعارهایمان، حتی به اندازه توزیع کنندگان لبوی صلواتی بیست و دو بهمن خریدار ندارد. مطالبات ما شاید به درد طبقه و یا قشر خاصی از جامعه می خورد و ما در تخمین تعداد خودمان دچار توهم بوده و در نبود آنها خیال می کنیم که بی شماریم! و در روزهایی همچون بیست و دو بهمن به جای آنکه آنها میان ما غرق شده و حرفی برای گفتن نداشته باشند، این ماییم که سرگردان شده و جهت شعار گفتن به زیرزمین و مترو پناه بریم.

مهم نیست آنها از کجا، و البته چگونه آمده باشند و این راهپیمایی که بیشتر یک پنجشنبه بازار بود تا یک تظاهرات سیاسی دشمن شکن، شاید به درد خود دولت هم نخورد، البته جز فیلمبرداری این همه لشکر از داخل هلی کوپتر. ولی آنچه مهم است، این است که ما از احوال خیلی ها بی خبریم و انگار برای رسیدن به اهداف هنوز اندر خم یک کوچه ایم.

---

این هم دو صحنه از تظاهرات بیست و دو بهمن امسال، خیابان آزادی ، تقاطع شادمان:

دموكراسي محدود

اينكه گفته مي شود در مقابله با جريان اقتدارگراي فعلي، چه در شعار و چه در رفتار، نبايد افراط كرد و به خشونت متوسل شد منطقي و درست است. البته چنين اعتدالي به  معناي كتمان خواسته ها و مطالبات اصلي نيست و فقط قصد بر آن است طوري عمل نشود كه به نظر برسد در اين ميان به خاطر شعارهاي راديكالي كه سر داده مي شود، به عقايد و باورهاي بخشي از جامعه توهين مي شود.

ولي شخصا با اين مخالفم كه بخواهيم در مباحث تئوريك هم طوري حرف بزنيم كه انگار مي خواهيم همين الان و با واقع بيني به آنها  جامه عمل بپوشانيم؛ براي مثال اين مطلب وبلاگ ملكوت را بخوانيد. از اواخر بحث چنين برداشت مي شود كه نويسنده مي خواهد اجزايي از دموكراسي را حذف كند. در حالي كه بايد گفت در انقلاب 57 هم گرفتار چنين ذهنيت اشتباهي شديم كه «ما کدام دموکراسی را می‌‌خواهیم يا به عبارتِ دیگر کدام بخش‌های دموکراسی به کار ما می‌آیند؟» و در نهايت آقايان گفتند آن بخشي كه با اسلام دلخواه و مورد نظر ما سازگار است! ديكتاتوري از همين افكار محدود كننده نش‍ات مي گيرد.

در مورد بخش هايي از دموكراسي كه به كار ما مي آيد و يا نمي آيد از هم اينك نمي توان سخن گفت و دلايلي هم كاملا ساده دارد. چون ما از اذهان كل طيفهاي جامعه اي هفتاد ميليوني مثل ايران خبر داريم  و اين فقط با رجوع به آرا در يك جامعه آزاد ممكن است. و از سويي ديگر در يك جامعه دموكراتيك همانگونه كه مي دانيم فقط چنين نيست كه نظر اكثريت بر كرسي بنشيند، بلكه بايد حق اقليت هم محفوظ و محترم شمرده شود.

دکتر چرکین کلام

موقع پخش بازی استقلال و پیروزی زیرنویسی رد شد که خبر از حضور دکتر زیباکلام در برنامه مناظره تک نفره(!) دیروز امروز فردا می داد. کمی خوشحال شدم که باز پس از دو سه هفته دوباره می خواهند صدایی را که تا حدودی ساز مخالف می زند به تلویزیون بیاورند. منتظر ماندم. تا ببینم مباحثه چطور خواهدشد. البته نگران از این بودم که زیباکلام را به این خاطر می‌ آورند تا او دوباره از کوره در برود و بعد بگویند اینها اهل بحث و گفتگو نیستند و چنین از کوره در می‌روند!

ولی برنامه که شروع شد چشممان به جمال یک شخص دیگر روشن بود. این زیباکلام با آن زیباکلام مد نظر ما از زمین تا آسمان فرق داشت! اسم این سعید بود و اسم دکتر مورد نظر ما صادق! و حرفهایش هم مزخرفاتی بیش نبود. کل تحصیلاتش را در انگلیس بود، ولی می گفت این سیستم دانشگاهی مبنای غربی دارد و به درد ما نمی خورد ...

خلاصه این آقا چرکین کلام بود نه زیباکلام.

‌ریش دادکان اجازه موج‌سواری نداد

یکی از آسیبهایی که برای هر جنبش توده‌ای و اجتماعی محتمل است همین قضیه موج‌سواری عده‌ای فرصت‌طلب است که البته چون شانسی برای ورود دوباره به دایره قدرت نداشته و به نوعی طرد شده‌اند و حال می‌خواهند به هر نحو ممکن خودی مطرح کرده، و از سویی ممکن است زیاد هم آدم بد سابقه‌ای نباشند ولی چون محبوبیتی ندارند، اخلاق را زیر پا گذاشته و به زعم خود یک دروغ مصلحتی هم بگویند و صد البته چنین دروغهای مصلحتی است که عواقب آن بعدها دامنگیر توده می‌شود.

مثال بارزش حضور چند هفته قبل دادکان است در برنامه نود شبکه سه که سعی وافری داشت کارنامه غیر قابل قبول خود در زمان مدیری فدراسیون فوتبال طور دیگری وانمود کند. ولی مثلا با تاختن به علی‌آبادی و گفتن اینکه مهمترین افتخارش گرفتن مدال لیاقت از خاتمی است، کاملا موفق شد حافظه زود پاک شونده قشر عظیمی از اخضرالفکرها را دیلیت بکند! و در ادامه گفت من در زمان شاه به دلیل اینکه در یک خانواده مذهبی بودم(در ایران اکثریت قریب به اتفاق مگر اینطور نیستند؟) همین قیافه را داشتمه و چنین ته‌ریشی داشتم و به خاطر این نیست که از آن ته‌ریشهای معروف مقامات  مسؤول را که بعدا مد شد بگذارم. در وبلاگ مازیار ناظمی(خبرنگار ورزشی صدا و سیما) تصویری منتشر شده که در آن نوع دهه پنجاهی ته‌ریش مشاهده می‌شود که دادکان موقع بازیهای ملی‌اش داشته:

اگر دادکان آن موقع می‌خواست "ریش" بگذارد که بهتر بود. دیگر امکان نداشت خطای هند مرتکب شود. چون ریش جلوی اصابت توپ را با دست می‌گرفت که هیچ اصلا می‌توانست توپ را در میان انبوه ریش خود قایم کرده و بعد برود جلوی دروازه حریف و گل بزند!

گاوبازی که سبز پوشیده‌ بود

در میان فولدرهای کامپیوترم، گذرم افتاد به فولدر حاوی فایلهایی که در کوران نیمچه آزادی پیش از انتخابات دانلود کرده بودم. باز فیلم همان جوانی را دیدم که تریپ کابویی زده بود! همانی که یک شبه تصاویرش در سرتاسر جهان پخش شد تا اعلام شود چنین آدمی هم آمده برای انتخابات ریاست جمهوری ایران نامزد بشود.

البته آن موقع هم خیلی‌ها می‌گفتند که چنین افرادی را مخصوصا بزک کرده می‌فرستند ستاد انتخاباتی وزارت کشور تا بگویند، نظارت استصوابی و رد صلاحیت باید انجام بشود. بدون غربال‌ کردن هر ننه قمری کاندید می‌شود و انتخاب کنندگان گیج می‌شوند و این بماند که من همان چهار نفر نهایی را ننه قمر می‌دانستم، که بعدا راضی شدیم کروبی را به میرحسین نیمچه ترجیحی بدهم و در نهایت به او رای بدهم. بعد از چندین ماه که فیلم آن گاوباز داش مشدی فوق را با ذقت نگاه می کنم آدم مطمئن می‌شود که انگار اینها را بعد از هماهنگی خاصی می فرستند داخل تا خبرنگار ها و عکاسان یکی یکی با آنها مصاحبه کرده و عکس و فیلم بگیرند. اگر دقت کنید زیر پوشی که این آقای خوش تیپ پوشیده سبز رنگ است:

در مورد آخرین موضع کروبی:

در مورد آخرین بیانات کروبی حرف و حدیثها و تعابیر و تفاسیر متناقض بسیار است. بعضی او را به تسلیم شدن متهم می کنند و بعضی دیگر می گویند او منظورش این بوده که بگوید مسؤول تقلب رهبر است و یک لطیفه هم می گویند و پیشاپیش از هموطنان لر معذرت می‌خواهم: می گویند وقتی با یک لر دعوایت شد و او در رفت تو هم فرار کن، چون حتما رفته پاره آجر پیدا کند!

به نظر من که مقاومت میر حسین و کروبی تا حالاهم خیلی فراتر از انتظار بود و این در حالی است که هر دو را حتی دارند تهدید جانی هم می‌کنند. هر کسی بود کم می‌آورد. از حرفها گذشته، به نظرم این کار کروبی خیلی درست و به موقع هم بود. با این کار کروبی حکومت هرگز نخواهد توانست  بهانه‌ای بیاورد و بگوید سران فــتنه "تجمعات حتمی و سرنوشت ساز مردم معترض در اربعین، و بیست و دو بهمن" کروبی و میرحسین بودند!

واقعیت احمدی‌نژادی

در مورد خبر اول: 

با حرفهایی که دکتر اطاعت در برنامه رو به فردای شبکه سه زد داشتیم کمی امیدوار می شدیم که بله ، دارد میخ آهنی در سنگ فرو می رود و می خواهند کمی برای آرام تر کردن فضا اجازه پخش صدای مخالف را می دهند و البته که ایرادی ندارد خودشان بیست و سه ساعت و نیم صحبت کنند و صحنه های تظاهرات خودجوش ساندیسی نهم دی را هزاران بار به صورت اسلوموشن نمایش دهند و فقط نیم ساعت اجازه بدهند که امثال دکتر اطاعت فقط با یک "خیر" گفتن در پاسخ  به اینکه در تظاهرات صد میلیونی مذکور شرکت کرده یا نه، و یا با گفتن "امام از این حرفها زیاد زده، مثلا گفته نظامی‌ها در سیاست دخالت نکنند" و یا پرسیدن "آیا ضرب و شتم و کشتن مردم در روز عاشورا، حرمت شکنی نبود؟"، کل کاسه کوزه‌هایشان را به هم بریزد و بعد از برنامه یک اعتراض شدیداللحن هم بکند. بله، ما به همین‌ها هم راضی هستیم!

ولی گویا همین فرصتهای کمی که داده‌اند، باعث تکدر خاطرشان شده و به علت اینکه فکر می‌کنند باز دارند قافیه را می‌بازند شروع به جرزنی کرده‌اند. فاصله زمانی پخش برنامه را هفتگی کرده‌اند، شرط و شروط و پیش شرط می‌گذارند که باید کسی که به مناظره می‌آید محارب نباشد، باید اغتشاشگران و فتنه گران را محکوم کند و ...

و چنین می شود که برای برنامه پنجشنبه شب این هفته می خواهند ولایتی را از خودشان و  محسن رضایی را از طرف ما برای مناظره معرفی می‌کنند و با اینکه کسی نیست که بگوید درست است که ولایتی ته پیاز است ولی این رضایی نه سر و نه ته پیاز است و خاصیت پیازیش این است که اشک را از چشمان هر دو طرف جاری می‌کند!

... به هر روی ، من که پیش بینی می کنم در برنامه فردا شب، آن قدر که دروازه‌شان فراخ است، رضایی دو سر نجس هم چند گل وارد دروازه‌شان کند!

***

و کمی در مورد خبر دوم:

رئیس جمهوری که در تبلیغاتش نشان داد چقدر در ترب و ریحان شناسی حاذق است امروز گفته‌ ما مي‌خواهيم واحد پول را تغيير دهيم و صفرها را برداريم و ارزش ريال را واقعي كنيم؛ چرا كه در حال حاضر ارزش ريال واقعي نيست!

البته ما مدتها است او را شناخته‌ایم، و می دانیم واقعیت نشستن او بر مسند ریاست جمهوری  نشأت گرفته از  همین جنس دستکاری‌ها در تعداد صفرهای آمار و ارقام است. بنابراین او اگر می‌گوید حالا ارزش ریال واقعی نیست و با برداشتن تعداد صفرها واقعی خواهد شد، منظورش این است که اگر فردی مثل داستان اصحاب کهف، نه سیصد سال بلکه دو سه سال خوابش برده باشد، دچار سکته قلبی نخواهد شد که گوشت کیلویی هجده هزار تومان و به عبارتی دیگر یکصد و هشتاد هزار ریال است.

ابلهی دید اشتری به چرا

این محسن رضایی هم فکر می‌کند هر دو سوی دعوا احمق هستند! این در حالی است که او با بیانات و افاضات خود کاملا دارد چوب دو سر نجس می‌شود.

رضایی از نخبگان خاموش، که یقینا آنها نیز همچون نخبگان غیرخاموش می‌دانند همه اندیشه‌اند و مابقی خود استخوان و ریشه‌اند، تقاضا کرده که بیایند بپیوندند به جریانی که عینا مشخص شده اندیشه را اکیدا بر نمی‌تابد؛ و تنها قدرتی که  دارد همان قوای قهریه است و دیگر هیچ. یکی از همین نخبگان خاموش یکی‌شان همین دکتر علی‌محمدی بود که چند روز قبل کشته شد. نخبگان اصلاح‌طلب غیرخاموش که تکلیفشان مشخص است و حداقل یک پایشان در زندان است و یا باید به خارج فرار کنند. یکی از نمونه‌های خاموش را هم دیدیم که چند روز قبل چه بلایی سرش آوردند.

جناب رضایی هنوز نمی‌داند نخبه بودن دقیقا به آزاد اندیشی ارتباط دارد و اگر قرار باشد به دلیل ترس و ارعاب، نخبه‌ای قالب فکری خود را عوض کند که دیگر نخبگی معنا ندارد و نخبه به همان هیمه گلخن تبدیل می‌شود تا قدرقدرتان بسوزانندش...

از سوی دیگر رضایی هنوز نمی‌داند که نخبه نباید جو زده بشود و به جای اینکه خود رأسا جریان‌سازی کند، مغزش را کناری گذاشته و به حرکت عظیمی مردم(همان حرکتی که ناشی از توزیع ساندیس و ساندویچ بود) بپیوندد.

...

ابلهی دید اشتری به چرا - گفت نقشت همه کج است چرا؟

گفت اشتر که اندرین پیکار - عیب نقاش می کنی هشدار؟

و رضایی انگار نمی‌داند که اگر سکوتی و خاموشی هم هست، دلیلش همانهایی هستند که مردم را وادار به سکوت کرده‌اند و حال معلوم نیست چرا ایشان تقاضایش از معلولین است تا سکوتشان را بشکنند و نه کسانی که موجب سکوت و نبود آزادی بیان شده‌اند.